In januari houden planten, bomen en veel dieren een winterslaap. De laatste jaren duurt die sluimerperiode steeds korter. Salamanders houden normaal een winterslaap tot februari of maart, maar worden in januari alweer gespot in poelen, padden beginnen al aan hun jaarlijkse trek, egels gaan opnieuw op avontuur en de hazelaar begint te bloeien. De natuur wordt veel vroeger wakker.

Niet normaal, zegt Natuurpunt. En ook niet per se een probleem, al kan het dat wel wórden. Bijvoorbeeld als er alsnog een vorstperiode aankomt. Of net heel droge of warme periodes. Want daar zijn de beestjes niet op voorzien. Ze kunnen een afwijking of tegenslag overkomen, maar niet als het blijft duren.

Vroeg opstaan? Niet zonder gevaar

Dat zit zo: dieren die een winterslaap houden, bouwen in de zomer energiereserves op om de winter door te komen. Tijdens koude winters verloopt die stofwisseling traag en worden die reserves heel geleidelijk opgebruikt. Maar tijdens milde winters zijn ze sneller door hun vetvoorraad heen. Als er dan toch nog, na hun (korte) winterslaap, een ijskoude periode aanbreekt, krijgen ze het moeilijk.

Een voorbeeld: padden beginnen jaarlijks tegen eind februari of begin maart aan hun ‘paddentrek’. Nu beginnen ze daar veel vroeger aan en zijn er nog geen maatregelen genomen. Het gevolg: veel meer meldingen van platgereden padden. De grote paddentrek wordt steeds minder voorspelbaar.

Ook veel egels ontwaken vroeger dan normaal uit hun winterslaap en trekken op avontuur. Ze doen dan ook sneller beroep op hun vetreserves. Als het weer koud wordt, kunnen ze misschien weer in winterslaap, maar dat is niet ideaal, want ze zijn er eigenlijk niet klaar voor. Of hoe de klimaatverandering ook de allerkleinsten treft.